— विराटनगर भन्सार यार्डसम्म कार्गो रेलबाट सस्तो ढुवानी लागतमा औद्योगिक कच्चापदार्थ आयात हुन थालेपछि सुनसरी–मोरङ औद्योगिक क्षेत्रका उद्योगीमा उत्साह बढेको छ । ढुवानी लागत र समय बढी लाग्ने भन्दै यहाँबाट विस्थापित उद्योगी र व्यवसायी पुनः यहीं फर्कने वातावरण कायम भएको उद्योगीको भनाइ छ ।
जोगबनी नाकाबाट हुने व्यापार बढ्ने तथा भन्सार राजस्व असुलीमा पनि सुधार आउने सम्बद्ध पक्षको विश्वास छ । कार्गो रेलबाट कच्चा पदार्थ आयात गर्दा कन्टेनर र ट्रकको दाँजोमा झन्डै ४० प्रतिशत ढुवानी खर्च कम लाग्दा औद्योगिक उत्पादनको लागत कम भएर उपभोक्तालाई पनि राहत पुग्ने एवं सुस्त रहेको बजार पनि केही चलायमान हुन सक्ने सम्बद्ध उद्योगीको बुझाइ छ । उनीहरूका अनुसार करिडोरमा उद्योग थपिने क्रम पनि बढ्नेछ ।
भारतको बथनाहदेखि विराटनगर भन्सार यार्डसम्मको करिब आठ किमि रेलमार्गमा गत बिहीबारदेखि कार्गो रेल सेवा सञ्चालनमा आएको हो । सुनसरी–मोरङ औद्योगिक क्षेत्रमा सानाठूला गरेर ५ सयभन्दा बढी उद्योग सञ्चालनमा छन् । तिनका लागि भारतको कोलकाता र अन्य क्षेत्रबाट दिनको ३ सयभन्दा बढी ट्रक तथा कन्टेनरले औद्योगिक कच्चा पदार्थ विराटनगर भन्सारमा ल्याउँथे । अब त्यो कच्चापदार्थ कार्गो रेलबाट सस्तो लागतमा ढुवानी हुन्छ ।
कोलकाताबाट कन्टेनर वा ट्रकमा कच्चा पदार्थ विराटनगर ल्याउँदा प्रतिकिलो भारु तीन रुपैयाँ ढुवानी खर्च लाग्थो । अब त्यही सामान कार्गो रेलबाट आयात गर्दा ढुवानी खर्च भारु एक रुपैयाँ ९५ पैसा पर्छ । कार्गो रेलबाट कच्चा पदार्थ ढुवानी गर्दा लागत झन्डै आधा कम लाग्ने उद्योग संगठन मोरङका अध्यक्ष राकेश सुराना बताउँछन् । यसले औद्योगिक उत्पादन लागत पनि घट्छ । बजारमा सामान पनि केही सस्तोमा उपलब्ध हुन्छ ।
सरकारले यसलाई निरन्तरता दिए सुनसरी–मोरङ औद्योगिक क्षेत्रका उद्योगीले राहत पाउने उनको भनाइ छ । कार्गो रेल सेवाका कारण ढुवानीबाहेक सिपिङ लाइनरले लिने भाडा घट्ने, सामान निकासी गर्न विराटनगरमै कन्टेनर उपलब्ध हुने र कोलकाता बन्दरगाहमा हुने प्रक्रियागत समस्या पनि घट्ने मोरङ व्यापार संघका अध्यक्ष नवीन रिजालले जनाए । सोझै विशाखापट्टनम बन्दरगाहबाट समेत कार्गो ल्याउन सम्भव भएकाले वीरगन्ज भएर सरसामान ल्याउँदा हुने थप ढुवानी खर्च पनि घट्ने उनले बताए । ‘रेलबाट सामान झारेपछि भन्सार यार्डमा मेटेरियल हेन्डलिङ उपकरणको अभावले समस्या रहेकाले यसको व्यवस्था चाँडो गरिनुपर्छ,’ उनले भने ।
विराटनगर भन्सार बिन्दुमा प्रतिदिन ३ सय ट्रक अर्थात् झन्डै ४ हजार ५ सय टन मालवस्तु आयात हुन्छ । त्यसमध्ये ८० प्रतिशत भारत र २० प्रतिशत तेस्रो मुलुकबाट आउँछ । कार्गो रेल सञ्चालन हुँदा तेस्रो मुलुकबाट हुने सबै र भारतबाट हुने ६० प्रतिशत आयात रेलबाट हुनेछ । सामान्यतः ट्रकबाट हुने ढुवानीमा प्रतिट्रक (१५ टन) को भारु ४५ हजार रुपैयाँ पर्ने उद्योग संगठन मोरङका कार्यकारी निर्देशक चूडामणि भट्टराईको भनाइ छ । रेलबाट ल्याउँदा भातीय रुपैयाँ २९ हजार पर्न आउँछ । यसबाट प्रतिट्रक १५ हजारभन्दा बढी भारु बचत हुन्छ । यसबाट दिनकै ६० लाख ४८ हजार नेपाली रुपैयाँ जोगिँदा उद्योगीको मासिक ढुवानी खर्च १८ करोड बचत हुन सक्ने संगठनको प्रक्षेपण छ ।
भन्सार यार्डसम्म कार्गो रेल सुरु भएपछि भन्सारको राजस्व असुलीमा पनि सुधार हुने विराटनगर भन्सार प्रमुख ज्ञानन्द्र ढकालको विश्वास छ । यो सेवाले निरन्तरता पाए उद्योगी र भन्सार दुवैलाई लाभ हुने उनले बताए । चालु वर्ष ६० अर्ब ३ करोड राजस्व असुली लक्ष्य राखेको विराटनगर भन्सारले जेठको दोस्रो सातासम्म ५६ दशमलव २ प्रतिशत मात्र उठाएको छ । ‘कार्गो रेल सेवापछि ढुवानी खर्च र समयको बचत हुने भएकाले अन्य नाकाभन्दा यहाँबाट कारोबार गर्नेको संख्या थपिएर राजस्व बढ्नेछ,’ ढकालले भने ।
