— सञ्चालनमा आएको साढे २ वर्ष बित्दा चोभार सुक्खा बन्दरगाहमा २ सय ८९ सवारी भित्रिएका छन् । निजी क्षेत्रले चोभारलाई दोस्रो विकल्पका रूपमा प्रस्तुत गर्दा सुविधा सम्पन्न भए पनि चोभारमा मालवाहक सवारी कम भित्रिएका छन् । अन्य भन्सार नाकामा कन्टेनर व्यवसायीहरू लाइनमा बस्नुपरे पनि प्राथमिकता ‘कर्म्फट जोन’लाई दिँदा चोभार सुस्त देखिएको हो ।
‘वीरगन्ज भन्सार नाका, एकीकृत जाँच चौकीको उदहारण दिँदा भन्सार प्रक्रिया झन्झटिलो छ । मालवाहक कन्टेनर जाँचपास गर्न घण्टौं समय लाग्छ । तर, त्यहाँ होल्ड गरिएका कन्टेनर, सवारीहरू चोभार बन्दरगाहमा ल्याएर जाँचपास गराउन व्यवसायीहरू इच्छुक देखिएन,’ उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका एक अधिकारीले भने, ‘विभिन्न भन्सारमा रोकिएको सवारी चोभारमै ल्याएर जाँचपास गराउन अनुरोध पनि भयो । तर, त्यहाँको सवारी चोभारमा ल्याउँदा सम्बन्धित भन्सारका हाकिमहरू खुसी हुँदैनन्, त्यही भएर व्यवसायीहरूले ल्याएनन् ।’ भन्सार जाँचपास प्रक्रियाका लागि चोभार दोस्रो प्राथमिकतामा पर्दा चोभारमा न्यून सवारी आएको उनको दाबी छ । चोभार बन्दरगाह सुस्त भएपछि नेपाल इन्टरमोडल यातायात विकास समिति व्यापारी फकाउनमा जोड गर्दै आएको छ । वीरगन्ज एकीकृत जाँच चौकी र वीरगन्ज सुक्खा बन्दरगाहमा रहेका सवारी चोभारमा ल्याउन आग्रह गर्दै आएको छ ।
सवारी चोभारमा ल्याउन, भन्सार प्रक्रियाका लागि चोभार आइदिन निजी क्षेत्रका छाता संगठन उद्योग वाणिज्य महासंघ, उद्योग परिसंघ, नेपाल चेम्बर अफ कमर्स, नेपाल फ्रेट फरवार्ड्स एसोसिएसन, नेपाल ट्रक यातायात व्यवसायी महासंघ र नाडा अटोमोबाइल एसोसिएसन अफ नेपाललाई आग्रह गर्दै आएको छ । तर, भन्सार नाकामै रोकिएको सवारी चोभारमा ल्याउन इच्छुक देखिएका छैनन् ।
व्यवसायीलाई सुविधा दिनकै लागि समितिले २०७९ माघ २५ देखि आन्तरिक टर्मिनलसमेत सञ्चालनमा ल्याएको छ । चोभारमा बन्दरगाह बनाएर व्यापारलाई व्यवस्थित, सहजीकरण र प्रतिस्पर्धी बनाउने हेतु राखेर सरकारले दशकअघि विश्व बैंकसँग सम्झौता गरेको थियो । सम्झौताको झन्डै ५ वर्षपछि २०७५ माघ ३ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बन्दरगाह शिलान्यास गरेका थिए । बन्दरगाह निर्माण सम्पन्न भएको करिब १० महिनापछि २०७८ चैत २२ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले औपचारिक उद्घाटन गरे । उद्घाटन गर्दै देउवाले चोभारले गति लिने बताएका थिए । निजी छाता संगठनबाट सहभागी व्यवसायीहरूले पनि बन्दरगाहले व्यापारमा धेरै सहजीकरण हुने बताएका थिए । तर, निजी व्यवसायीहरू स्वयंले नै प्राथमिकता दिएका छैनन् । जसले गर्दा प्रभावकारी देखिएको छैन ।
नेपाल इन्टरमोडल यातायात विकास समितिका कार्यकारी निर्देशक आशिष गजुरेलले पनि चोभार बन्दरगाह सुविधा सम्पन्न, व्यवस्थित भए पनि व्यवसायीहरूले पहिलो प्राथमिकतामा राख्न इच्छुक नभएको बताए । ‘व्यवसायीहरूलाई चोभारमा ल्याउन सबै पक्षसँग छलफल गरिरहेका छौं, मिहिनेत गरिरहेका छौं । तर, सबै व्यवसायीको आफ्नो कर्म्फट जोन छ, त्योभन्दा बाहिर निस्कन चाहँदैनन्,’ उनले भने, ‘प्रयास जारी छ । बन्दरगाहमा समस्या भएको भए एउटा पनि आउने थिएन । २ सय ८९ भित्रिएका छन्, अझै आउने क्रममा छन् ।’ उनका अनुसार १६ वटा इलेक्ट्रिक भेइकल आउने क्रममै छ । बन्दरगाह बिस्तारै चलायमान भइरहेको उनको दाबी छ ।
‘२०७८ चैत २२ देखि सञ्चालनमा आएपछि कन्टेनराइज्ड कार्गो मात्र आउने गरेकोमा २०८० असार १४ मा नयाँ सवारी साधनसमेत आउन सुरु भएको छ,’ उनले भने, ‘पछिल्लो समय ४ वटा इलेक्ट्रिक गाडी पनि आएका छन् । थप १६ वटा आउने क्रममा छन् । आयातकर्ताले थप सवारी आउने जानकारी गराएका छन् ।’ हाल चोभारमा २०२ वटा कन्टेनर र ८७ नयाँ गाडीहरू भन्सार जाँचपासको लागि आइसकेका छन् । गजुरेलका अनुसार चोभार बन्दरगाह सञ्चालन तथा व्यवस्थापनका लागि निजी क्षेत्रलाई दिने तयारी भइराखेको छ । त्यसका लागि कम्पनी छनोट प्रक्रिया भइराखेको छ । ‘निजी क्षेत्रबाट सञ्चालन भएपछि व्यापारिक कारोबारमा अझै वृद्धि हुने अपेक्षा लिएका छौं,’ उनले भने ।
