: मुस्ताङबाट दसैंलाई लक्षित गरेर २३ करोड मूल्य बराबरको च्यांग्रा निकासी भएको छ। म्याग्दी, कास्की, पर्वत, बागलुङ, काठमाडौं लगायत जिल्लामा च्यांग्रा निकासी भएको भेटेरीनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र मुस्ताङले जनाएको छ।
केन्द्रका प्रमुख ऋषिराम पोखरेलले यस वर्ष दशैका लागि पाँच हजार ७५५ च्यांग्रा निकासी भएको जानकारी दिए। 'जोमसोमको नाकाबाट पाँच हजार ७५५ च्यांग्रा निकासीका लागि स्वास्थ्य परिक्षण गरेर निरोगिताको प्रमाणपत्र जारी भएको छ,' उनले भने, 'कृषकले बिक्री गरेको सरदर मूल्यलाई आधार मान्दा २३ करोड दुई लाख मूल्य बराबरको च्यांग्रा निकासी भएको छ।'
मुस्ताङका कृषकले पालेका चार हजार र एक हजार ७५५ गोटा डोल्पा, मुगुबाट ल्याएका च्यांग्रा निकासी भएको उनले बताए। गत असोजको २० गतेदेखि यही कात्तिक १ गतेसम्म च्यांग्रा निकासी भएको थियो।
प्रतिगोटा च्यांग्राको स्वास्थ्य परीक्षण गरेवापत पशु चिकित्सकलाई १५ रुपैयाँ शुल्क तिर्नुपर्छ। स्वास्थ्य परीक्षण गरेर निरोगी पशु मात्र एक जिल्लाबाट अर्को जिल्लामा लैजान पाइन्छ। च्यांग्रा खरीद गर्नका लागि ब्यापारीहरू मुस्ताङका कृषकको गोठमै पुगेका थिए।
कृषकले प्रतिगोटा ४० हजार रुपैयाँको हाराहारीमा च्यांग्रा बिक्री गरेको बताएका छन्। गत वर्ष छ हजार ६००, २०७८ मा १२ हजार र २०७६ अघि वार्षिक २० देखि २५ हजारको संख्यामा मुस्ताङबाट भेडाच्यांग्रा निकासी भएको भेटेरीनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रको तथ्यांक छ।
पछिल्लो ४ वर्षयता चिनियाँ च्यांग्रा नआएको र मुस्ताङमा च्यांग्रा कम भएकाले माग धान्न नसकेर मूल्य बढेको छोसेरका कृषक आङगेल गुरुङले बताए। तीनदेखि चार वर्ष उमेरका च्यांग्रा मासुका लागि बजार पठाउने गरिएको छ। हिमाली भेगमा पालन गरिएका भेडाच्यांग्राहरूले लेकाली जडिबुटिहरू खाने भएकाले मासु पोषिलो र स्वादिष्ट हुने उपभोक्ताहरूको अनुभव छ। दसैं तिहारमा च्यांग्राको मासुको खपत बढी हुने गर्छ।
मुस्ताङको वारागुङ मुक्तिक्षेत्र, घरपझोङ, लोघेकर दामोदरकुण्ड र लोमान्थाङ गाउँपालिकामा ४८ हजार च्यांग्रा पालिएका छन्। पैसठ्ठी ठूला च्यांग्रा फार्म छन्। लोमान्थाङ र लोघेकर दामोदरकुण्डका कृषकले ३० देखि ५० सम्म घरघरमा च्यांग्रा पालेका छन्। हिमचुतुवा, ब्वासो र जंगली कुकुर च्यांग्रालाई आक्रमण गरेर क्षति गर्ने गरेको छ।
तीन वर्षअघिसम्म प्रतिगोटा च्यांग्राको २५ हजार रुपैयाँ थियो। कोरोना महामारीका कारण चिनिया कोरला नाकाबाट च्यांग्रा आयत नभएकाले मुस्ताङको च्यांग्राको मूल्य बढेको व्यापारी बाबुराम बानियाले बताए। वैशाख र भदौ महिनामा लाग्ने मेलामा तिब्बतबाट उपल्लो मुस्ताङमा च्यांग्रा आयात हुने गर्दथ्यो।
