। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आज पद तथा गोपनीयताको शपथ ग्रहण गर्दैछन् । ७३ वर्षीय मोदीका लागि प्रधानमन्त्रीको यो लगातार तेस्रो कार्यकाल हो ।
लगातार तेस्रो कार्यकालसम्म प्रधानमन्त्री बन्ने उनी भारतको दोस्रो नेता हुन् । यसअघि जवाहरलाल नेहरु लगातार तीन कार्यकाल प्रधानमन्त्री बनेका थिए । नेहरु १९५२, १९५७ र १९६२ मा भएका आम निर्वाचन जित्दै तीनपटक प्रधानमन्त्री बनेका थिए ।
लोक सभा निर्वाचनमा भाजपा नेतृत्वको गठबन्धनले बहुमत हासिल गरेपछि मोदी जेठ २५ गते प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका थिए ।
शपथ ग्रहण समारोह आज साँझ सवा सात बजे राष्ट्रपति भवनमा हुने छ । प्रधानमन्त्री मोदीको शपथ ग्रहण पछि मन्त्रीहरुले शपथ ग्रहण गर्ने छन् । शपथ ग्रहण समारोह करिब ४५ मिनेट चल्ने छ ।
भाजपाले गृह, रक्षा, अर्थ, विदेश जस्ता महत्वपूर्ण मन्त्रालय आफैंसँग राखेको छ ।
गठबन्धनका अन्य दलहरुलाई नागरिक उड्डयन, कोइला, इस्पात लगायतका आकर्षक मन्त्रालय जिम्मा दिने तयारी छ । सरकार गठनमा निर्णायक भएका नितिश कुमार नेतृत्वको जनता दल युनाइटेड र चन्द्रबाबु नायडु नेतृत्वको तेलगु देशम पार्टीले आकर्षक मन्त्रालय पाउने भनिए पनि भागबण्डा सार्वजनिक भएको छैन । को–को मन्त्री बन्दैछन् भन्ने पनि अहिलेसम्म खुलाइएको छैन ।
मन्त्री पदको भागबण्डा मिलाउन राति अबेरसम्म अमित शाहको निवासमा भाजपा अध्यक्ष जेपी नड्डासहितका नेताहरुको बैठक बसेको थियो । अघिल्ला दिनहरुमा पनि लगातार बैठक र छलफल भइरहेको थियो । तर सहमति जुटेको छैन ।
भारतमा कति हुन्छन् मन्त्री ?
भारतको संविधानमा भएको व्यवस्था अनुसार लोक सभाको कूल सदस्य संख्या (५४३) को १५ प्रतिशत अर्थात् ८१ जनाभन्दा धेरै मन्त्री बनाउन पाइँदैन ।
मोदीले सन् २०१४ मा सुरुमा ४६ सदस्यीय मन्त्रिपरिषद गठन गरेका थिए । त्यसमा २४ जना क्याबिनेट मन्त्री, १० जना राज्यमन्त्री स्वतन्त्र प्रभार र १२ राज्यमन्त्री थिए । सन् २०१९ मा मोदीसहित ५८ मन्त्रीले शपथ ग्रहण गरेका थिए । तर दुवै कार्यकालमा मन्त्रिपरिषद विस्तार गरेर क्रमशः ७१ र ७२ पुगेको थियो ।
यसपटक भागबण्डा मिल्न बाँकी रहेकाले मोदीले सुरुमा ३० देखि ४० जनासम्मको मात्र मन्त्रिपरिषद गठन गर्ने तयारी गरेको भारतीय समाचार एजेन्सीहरुले जनाएका छन् ।
प्रधानमन्त्री प्रचण्ड पनि नयाँदिल्ली जाँदै
मोदीको शपथ ग्रहण समारोहलाई लक्षित गरी भारतभर सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको छ । विभिन्न देशका सरकार तथा राष्ट्र प्रमुखहरुलाई पनि मोदीको शपथ ग्रहण समारोहमा निम्तो दिइएको छ ।
नेपालका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड पनि शपथ ग्रहण समारोहमा सहभागी हुन नयाँदिल्ली जाँदैछन् ।
श्रीलंका, मालदिभ्स, बंगलादेश, मोरिसस, भुटान लगायतका देशका सरकार तथा राष्ट्रप्रमु्खहरु पनि मोदीको शपथ ग्रहण समारोहमा सहभागी हुने भारतीय सञ्चार माध्यमहरुले जनाएका छन् ।
सन् २०१४ मा मोदीको शपथ ग्रहण समारोहमा सार्क सदस्य राष्ट्रका नेताहरु सहभागी थिए । नेपालबाट तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुशील कोइराला सहभागी थिए ।
