— पोखराको सूर्यदर्शनसहितका सहकारी ठगीका मुख्य योजनाकार गीतेन्द्रबाबु (जीबी) राईलाई १५ वर्षसम्म कैद र साढे २ अर्ब रुपैयाँ बिगो मागदाबी गर्दै शुक्रबार कास्की जिल्ला अदालतमा पूरक मुद्दा दायर भएको छ ।
जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयले राईसहित सूर्यदर्शन सहकारी ठगीका सुरुआती १९ प्रतिवादीलाई थप कसुर र बिगो कायम गर्दै पूरक अभियोगपत्र दर्ता गरेको हो । सूर्यदर्शन सहकारीका बचत अपचलनकर्ताबाट मात्रै १ अर्ब ५१ करोड ४० लाख १९ हजार १९४ बिगो मागदाबी गरिएको छ ।
सहकारीपीडितले २०८० भदौ २२ मा सूर्यदर्शन सहकारीका संरक्षक एवं पूर्वअध्यक्ष जीबी राई, वर्तमान अध्यक्ष थानबहादुर बुढा, उपाध्यक्ष कैलाशकुमार दर्लामी, सचिव धीरजकुमार दास, कोषाध्यक्ष कुमार रम्तेल, सदस्य हेमन्त अधिकारी र प्रमोद भट्टराईविरुद्ध जाहेरी दिएका थिए । पोखरा महानगरपालिकाले सहकारीको वित्तीय विश्लेषण प्रतिवेदन तयार पारेपछि प्रहरीले थप १२ जनामाथि अनुसन्धान थालेको थियो ।
सहकारीको पूर्वसञ्चालक समितिमा रहेका भूपेन्द्र राई, अनुज नकर्मी, शिवबहादुर गुरुङ, भवीश्वर अर्याल, आइस्मा गुरुङ, कविता तामाङ, सागर केसी, ललिता तामाङ, दिनेश रोक्का, सृष्टि मानन्धर, बुद्धि गुरुङ र सुरज श्रेष्ठसमेत गरी १९ जनालाई प्रतिवादी बनाएर जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयले २०८० असोज १८ मा सहकारी ठगीसम्बन्धी कसुरमा मुद्दा दर्ता गरेको थियो । त्यतिबेला १ अर्ब ११ करोड १९ लाख ४३ हजार बिगो मागदाबी गरिएको थियो ।
शुक्रबार भने सहकारी ठगीमा बिगो बढाएर संगठित अपराध र सम्पत्ति शुद्धीकरणमा समेत मुद्दा चलाइएको हो । कास्की जिल्ला अदालतका निमित्त श्रेस्तेदार ख्यामनारायण लामिछानेले १९ अभियुक्तमध्ये १६ जनाका हकमा सहकारी ठगीको दफा र बिगो दाबी थप भएको जानकारी दिए ।
‘जीबी राईका हकमा सहकारीको दफा थप, बिगो थप, संगठित अपराधको दफासहित सम्पत्ति शुद्धीकरण र राष्ट्र बैंक ऐनअनुसारको दफा थपसहित पूरक अभियोग प्राप्त भएको छ,’ उनले भने ।
जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयकी न्यायाधिवक्ता कमला काफ्लेले अपचलनकर्ताबाट असुल गरी बचतकर्तालाई दिलाउन मुद्दा दर्ता गरिएको बताइन् । ‘पुरानो अभियोगलाई प्रमाणित गर्न थप दाबी गरेर मुद्दालाई पूर्णता दिएका छौं,’ उनले भनिन्, ‘ककसले कति अपचलन गरेको छ, कति बिगो भर्नुपर्ने हो, अभियोगपत्रमा छ ।’
यो प्रकरण सहकारी ठगी मात्रै नभएर संगठित अपराध, राष्ट्र बैंक ऐनविरुद्धको कसुर र सम्पत्ति शुद्धीकरण पनि जोडिएको उनले बताइन् ।
पूरक अभियोगमा सबैभन्दा धेरै बिगो र सजायको मागदाबी जीबी राईका नाममा छ । उनका लागि सम्पत्ति शुद्धीकरणमा करिब एक अर्ब ८६ करोड ७३ लाख बिगो कायम गरिएको छ ।
त्यसमध्ये सहकारी ठगीतर्फ सामूहिक र व्यक्तिगत बिगो गरी ४६ करोड ६८ लाख र राष्ट्र बैंक ऐनअन्तर्गत सामूहिक जिम्मेवारीतर्फ १८ करोड ४८ लाख ८ हजार छ । सामूहिक बिगोतर्फ सहकारीको १७ करोड ३२ लाख, गोर्खा मिडिया नेटवर्कको २ करोड ५० लाख, नेचर हर्ब्सको ३ करोड ८७ लाख, नेचर नेस्टको ४ करोड ४५ लाख, जीबी ग्रुपबाट २ करोड ६० लाख, स्प्रिङउडको १ करोड ४७ लाख, गोर्खा ग्रुप मल्टीको १ करोड ११ लाख र एस एन्ड बी कम्पनीको ३० लाख बिगो कायम छ ।
राईलाई सहकारी ठगीमा ६ देखि ८ वर्षसम्म कैद, संगठित अपराधमा थप ५० प्रतिशत सजाय, राष्ट्र बैंक ऐन २०५८ बमोजिम ३ वर्षसम्म कैद र सम्पत्ति शुद्धीकरण कसुरमा २ देखि १५ वर्षसम्म कैद र बिगोको दोब्बर जरिवाना मागदाबी गरिएको छ ।
पूरक अभियोग लगाइएका १९ मध्ये कैलाशकुमार दर्लामी, कुमार रम्तेल, प्रमोद भट्टराई, अनुज नकर्मी, शिवबहादुर गुरुङ र भवीश्वर अर्याल कास्की कारागारमा पुर्पक्षका लागि थुनामा छन् । जीबी राईसहित १३ जना फरार छन् । रास्वपा सभापति एवं गोर्खा मिडिया नेटवर्क प्रालिका पूर्वप्रबन्धक निर्देशक रवि लामिछाने, पूर्वउपाध्यक्ष छविलाल जोशीसहित अन्य नयाँका हकमा अदालतमा मुद्दा लान बाँकी छ ।
सहकारीका पीडितले २०८० माघ २२ मा रवि लामिछाने, ज्ञानबहादुर बम्जन, नेत्रपाणी बाँस्तोला, दीपेश पुन मगर र १४ वटा कम्पनीविरुद्ध पूरक जाहेरी दिएका थिए । पोखरा महानगरपालिकाले पुनः अर्को वित्तीय विश्लेषण तयार गरी गत वैशाख २६ मा प्रहरीलाई प्रतिवेदन बुझाएको थियो ।
प्रहरीले गत असारमा सहकारीको अपचलनमा पूर्वसञ्चालक समितिमा रहेका थप २५ जनाविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी गरेर अनुसन्धान थालेको थियो । त्यतिबेलै बागलुङको ढोरपाटन नगरपालिकाका प्रमुख देवकुमार नेपालीविरुद्ध पनि पक्राउ पुर्जी जारी भएको थियो । बागलुङ र पोखरामा रहेको इमेज सहकारीको बचत अपचलनको अभियोगमा उनी पुर्पक्षका लागि बागलुङ कारागारमा थुनामा छन् । उनी सूर्यदर्शनको पूर्वउपाध्यक्षसमेत हुन् ।
असारमा पक्राउ पुर्जी जारी गरिएका २५ जनामध्ये ओमप्रकाश गुरुङ बुटवलको सुप्रिम सहकारी ठगीको अभियोगमा पुर्पक्षका लागि रूपन्देही कारागारमा छन् । सूर्यदर्शनसँगै जोडिएका लीलाबहादुर गुरुङ नख्खु कारागारमा पुर्पक्षमा छन् ।
उनीविरुद्ध ललितपुरको कल्याण उपकार सहकारीको बचत अपचलनको अभियोगमा पनि मुद्दा चलिरहेको छ । यसरी प्रहरीले प्रतिवादी बनाउनुपर्ने भनेकामध्ये ९ जना पुर्पक्षका लागि पहिले नै विभिन्न जिल्लाका कारागारमा रहेका हुन् ।
सूर्यदर्शन सहकारीको बचत अपचलनमा कास्की प्रहरी र केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) समेतको टोलीले अनुसन्धान गरेको थियो । लामिछानेले गृहमन्त्री भएका बेला संसदीय समितिमा प्रहरी महानिरीक्षक वसन्त कुँवरलाई आफूविरुद्ध कतै उजुरबाजुर नरहेको भन्न लगाएका थिए ।
महान्यायाधिवक्ताको कार्यालयबाट समेत पत्र लेखाएर आफूविरुद्ध कतै उजुरी नरहेको दाबी गरेका थिए । तर लामिछाने सहकारी ठगीमा संलग्न रहेको प्रमाण सार्वजनिक हुँदै गएपछि संसदीय छानबिन समितिको माग गर्दै कांग्रेसले संसद्समेत अवरुद्ध गरेको थियो ।
लामो रस्साकसीपछि एमाले सांसद सूर्य थापा नेतृत्वको संसदीय छानबिन विशेष समिति गठन गरिएको थियो । समितिले प्रतिवेदन तयार गरी भदौ ३१ मा प्रतिनिधिसभामा बुझाएको थियो । सहकारीको रकम कानुनविपरीत गोर्खा मिडियामा लगेर अपचलन गरेको निष्कर्ष निकाल्दै समितिले गोर्खा मिडियाका अध्यक्ष जीबी, सदस्य कुमार रम्तेल, तत्कालीन प्रबन्ध निर्देशक लामिछाने र पूर्वउपाध्यक्ष सञ्चालक छविराज जोशीलाई कारबाही सिफारिस गरेको थियो ।
सरकारले उक्त प्रतिवेदन स्वीकृत गरेर कार्यान्वयनमा लाने निर्णय गरेपछि गत असोज ६ मा जोशी र कात्तिक २ मा लामिछाने पक्राउ परेका थिए । सूर्यदर्शन ठगीसँग जोडिएका लीला पछाईं, रामबहादुर खनाल र कृष्णबहादुर गुरुङसमेत गरी पाँच जना कास्की प्रहरीको हिरासतमा छन् ।
उनीहरू विरुद्ध सहकारी ठगी, संगठित अपराध र सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी कसुरमा १५ वर्षसम्म कैद र बिगोको मागदाबी गर्नुपर्ने रायसहित प्रहरीले जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयमा अनुसन्धान प्रतिवेदन बुझाइसकेको छ ।
पहिलेका र थप गरी ५१ जनालाई प्रतिवादी बनाउनुपर्ने राय प्रहरीको छ । उनीहरूबाट डेढ अर्ब रुपैयाँ बिगो असुल गर्नुपर्ने प्रहरीले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ । सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी कसुरमा अधिकतम ९० दिनसम्म हिरासतमा राखेर अनुसन्धान गर्न पाइने कानुनी प्रावधान छ । उक्त हदम्याद शुक्रबार राति सकिएको छ ।
जिल्ला न्यायाधिवक्ता काफ्लेले लामिछानेलगायतका हकमा सहकारी ठगी, संगठित अपराध र सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी कसुरमा आइतबार अभियोगपत्र लैजाने तयारी रहेको बताइन् । ‘हाम्रो समय सीमाभित्र जसरी पनि मुद्दा अदालत टेकाउँछौं,’ उनले भनिन् ।
लामिछानेका हकमा सहकारी ठगीमा ४ देखि ६ वर्षसम्म कैद, संगठित अपराधमा थप ५० प्रतिशत सजाय र सम्पत्ति शुद्धीकरणमा २ देखि १५ वर्ष कैद र बिगोको दोब्बर जरिवाना लगाउनुपर्ने राय प्रहरी अनुसन्धान प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
प्रहरीले सहकारी ठगीअन्तर्गत सामूहिक बिगो १ करोड ६२ लाख ६५ हजार, व्यक्तिगत बिगो १ करोड ७५ लाखसहित सम्पत्ति शुद्धीकरणमा २७ करोड ८९ लाख ४४ हजार रुपैयाँ बिगो कायम गर्नुपर्ने राय अनुसन्धान प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ ।
