— सुरुङ परीक्षणका क्रममा दुई पटक पानी चुहिएपछि स्थानीय लगानीकर्ताले १०२ मेगावाटको मध्य भोटेकोशी आयोजनालाई ध्यानाकर्षण गराएका छन् ।
चिलिमे जलविद्युत् आयोजना मुख्य प्रवर्द्धक रहेको उक्त आयोजनाले उत्पादन परीक्षण गर्दा एक वर्षमा दुई पटक सुरुङबाट पानी बाहिर निस्केपछि पुनः मर्मत गर्नुपर्ने भन्दै झन्डै एक अर्ब लगानी गरेका जिल्लाका कम्पनी र सर्वसाधारणले आयोजनालाई ध्यानाकर्षण गराएका हुन् ।
लगानीकर्ताको तर्फबाट सिन्धुपाल्चोक उद्योग वाणिज्य संघले शुक्रबार भोटेकोशी जलविद्युत् कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत(सिईओ) रामगोपाल सिवाकोटीलाई ध्यानाकर्षण पत्र दिएको छ ।
विद्युत् खरिद सम्झौता(पीपीए) गरेको १३ वर्षमा पनि आयोजनाबाट विद्युत् उत्पादन नहुनुको जिम्मेवारी कसले लिने ? भन्दै संघले उत्पादन ढिलाइ हुनुको कारण मागेको छ । संघका अध्यक्ष बुद्धराज बस्नेतले सीईओ सिवाकोटीलाई आयोजनाको केन्द्रीय कार्यालय महाराजगन्जमा ध्यानाकर्षण पत्र बुझाए । ज्ञापन पत्रमा सुरुङ चुहिने गरी निर्माण गर्नुको जिम्मेवारी कसले लिने ? भन्दै प्रश्न गरिएको छ ।
२०८० पुसमा ‘वेस्ट टेष्टिङ’ को क्रममा सुरुङबाट पानी बाहिर निस्केको थियो । मर्मत गरेर गत कात्तिकमा पुनः पानी भर्न खोज्दा पनि पानी चुहिएपछि उत्पादन अनिश्चित बनेको छ । विद्युत् बेचेर बर्सेनि ३ अर्ब आम्दानी गर्ने लक्ष्य राखेको उक्त आयोजनाले अहिले दैनिक झन्डै ५० लाख व्याज मात्र तिरिरहेको छ । आयोजनाले भने सुरुङ चुहिने मात्र नभइ ट्रान्समिसन लाइनको निर्माणमा स्थानीयले अवरोध गर्दा ढिलाइ भएको बताउँदै आएको छ ।
मर्मत गर्दा पनि सुरुङबाट चुहिने समस्या यथावत् भएपछि आयोजनाको निर्माण संरचनाको गुणस्तरमाथि नै शंका उब्जेको छ । निर्माण सुरु भएदेखि नै स्थानीय अवरोध, भूकम्प, कोभिड र बाढीपहिरो लगायतका समस्याले अवरोध झेल्दै आएको आयोजना अहिले सुरुङ चुहिने र ट्रान्समिसन लाइन निर्माण समस्याले ग्रसित छ ।
संघका अध्यक्ष बस्नेतले जिल्लावासीसहित राज्यका निकायहरूको यति ठूलो लगानी गरेको आयोजनाका समस्या हल गर्ने विषयमा आयोजनाले बेवास्ता गरेको बताए । 'बिग्रेको कामको जिम्मेवारी कसैले नलिने प्रवृत्तिले जे गरे पनि हुन्छ भन्ने परिस्थिति बनेको छ,' उनले भने ।
विद्युत् उत्पादन गर्न नसक्दा व्याज रकम बाहेक दैनिक ८३ लाख भन्दा बढी आम्दानी रोकिएको आयोजनाका प्राविधिक बताउँछन् ।
भोटेकोशीमा जिल्लावासीले प्रभावित र जिल्लावासीकै कम्पनीमार्फत झन्डै १ अर्ब भन्दा बढी रकमको सेयर छ । आयोजनाको ‘सिभिल वर्क’ चीनको ग्वान्सिङ हाइड्रो इलेक्ट्रिक कन्स्ट्रक्सन ब्युरोले गरिरहेको छ । चार वर्षमा पूरा गर्ने लक्ष्यसहित सुरु गरेको उक्त आयोजनामा चिलिमे, नेपाल विद्युत् प्राधिकरण, कर्मचारी सञ्चय कोष, स्थानीय कम्पनीहरूको मुख्य लगानी छ ।
आयोजनाले प्रभावित र सर्वसाधारणलाई सेयर बिक्री गरिसकेको छ । स्थानीयले विभिन्न माग राखेर आयोजनाको ट्रान्समिसन लाइन निर्माणमा १४ महिना अवरोध सिर्जना गरेका थिए । उक्त समस्या केही समयअघि हल भए पनि शीवश्री हाइड्रोपावरले भोटेकोशीका लागि निर्माण गरिदिने ट्रान्समिसन लाइन बनाउन स्थानीयले अवरोध गरिरहेका छन् । सुरुङको समस्या हल भए पनि लाइनका कारण उत्पादन गर्न नसकिने आयोजनाको भनाइ छ ।
तोकिएको समयमा पूरा नभएका कारण लागत बढेर २० अर्बभन्दा बढी लाग्ने अनुमान रहेको छ । सुरुमा कुल लगानी १२ अर्ब २८ करोड अनुमान गरिएको थियो । आयोजनाले ५ अर्ब भन्दा बढी ब्याज मात्रै बुझाइसकेको छ । प्राविधिकहरूका अनुसार प्रति मेगावाट उत्पादन लागत २० करोडभन्दा बढी लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।
