मुख्य समाचार
मेटाले अमेरिकामा तथ्य-जाँच कार्यक्रम अन्त्य गर्ने
मेटाले अमेरिकामा तथ्य-जाँच कार्यक्रम अन्त्य गर्ने

— फेसबुक, इन्स्टाग्राम, थ्रेड्सजस्ता मेटाका चर्चित एपहरूमा पोस्ट हुने कन्टेन्टहरूमार्फत गलत सूचना नफैलियोस् भनेर कम्पनीले तथ्य जाँचका लागि विभिन्न निकायसँग सहकार्य गर्दै आएकोमा अब त्यसलाई निरन्तरता नदिने घोषणा गरेको छ । मेटाका प्रमुख मार्क जकरबर्गले अमेरिकामा आफ्नो तथ्य-जाँच कार्यक्रम अन्त्य गर्ने बताएसँगै विज्ञहरूले यस कदमको व्यापक आलोचना गरेका छन् ।



तथ्य-जाँच कार्यक्रम बन्द गर्ने मेटाको निर्णयले इन्टरनेटमा मिथ्या, भ्रामक र झुटा सूचनाको बाढी आउन सक्ने विज्ञहरूको चेतावनी छ । राष्ट्रपतिमा निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पलाई रिझाउने प्रयासका रूपमा जकरबर्गले थर्ड-पार्टी फ्याक्ट चेकिङ कार्यक्रम बन्द गर्ने निर्णय गरेको अमेरिकी सञ्चार माध्यमहरूको विश्लेषण छ ।


अमेरिकाका दक्षिणपन्थी पक्षधरले अनलाइनमा स्वतन्त्र अभिव्यक्ति र दक्षिणपन्थी कन्टेन्टहरूमा सामाजिक सञ्जालमा सेन्सरसीप हुने गरेको आरोप लगाउँदै आएका छन् । ‘जकरबर्गले ट्रम्पको राष्ट्रपति कार्यकाललाई ध्यानमा राखेर अनलाइन अभिव्यक्तिलाई स्वच्छन्द रूपमा प्रवाह हुन दिने गरी तथ्य-जाँच कार्यक्रम रोक्न लागेको देखिन्छ,’ द न्युयोर्क टाइम्समा माइक आइज्याक र थियोडर स्क्लेइफरले लेखेका छन्, ‘ट्रम्पले जित हासिल गरेसँगै केही ठूला प्रविधि कम्पनीहरू उनको समर्थन गर्दै चिप्लो घस्न थालेका छन् । मेटाले पनि यहीबीच चुनावलाई कल्चरल टिपिङ प्वाइन्ट अर्थात् स-साना फेरबदलहरूले ठूलो फेरबदल ल्याउने घटना भन्दै आफ्नो रणनीतिमा परिवर्तन गरेको छ ।’

जकरबर्गले तथ्य-जाँच हटाएर ‘कम्युनिटी नोट्स’ नामक वैकल्पिक मोडरेसन टुलको व्यवस्था गर्ने बताएका छन् । यो क्राउड-सोर्स टुल अर्थात् सर्वसाधारणले पनि प्रतिक्रिया दिन मिल्ने व्यवस्था भएकाले फेसबुक, इन्स्टाग्रामका पोस्टहरूमा यसले सन्दर्भ थप्न सक्ने जकरबर्गको दाबी छ । तथापि, यो टुलले मिथ्या सूचना नियन्त्रणमा प्रभावकारी काम गर्न सक्छ भन्नेमा धेरैले शङ्का व्यक्त गरेका छन् । तथ्य-जाँचकर्हतारूले कसैको अभिव्यक्ति रोक्ने नभइ झुटा विवरण लेखिएका पोस्टहरूमा वास्तविकता बताइदिने र अतिरिक्त जानकारी एवं आवश्यक सन्दर्भ उल्लेख गरेर सही सूचना सम्प्रेषणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दै आएको विज्ञहरूको राय छ ।
गरेको विश्वसनीयतासमेत भत्काइदिएको आरोप लगाएका छन् । मेटासँग काम गरेका फ्याक्टर-चेकिङ समूहहरूले भने आफूहरूले तथ्य-जाँच गरेका कन्टेन्टलाई के गर्ने (हटाउने, राख्ने वा लेबल लगाउने) भन्नेमा कम्पनीकै पूर्ण भूमिका रहेको र त्यसमा हस्तक्षेप नगरेको स्पष्ट पारेका छन् । कम्पनीले सन् २०१६ देखि इन्टरनेसनल फ्याक्ट-चेकिङ नेटवर्कले मान्यता दिएका कम्पनीहरूसँग सहकार्य गर्दै आएको छ ।

मेटाले सहकार्य गरेका अधिकांश फ्याक्टर-चेकिङ पार्टनरमा समाचार संस्थाका फ्याक्ट चेकर छन् । अमेरिकामा मेटाले एएफपी-हब, चेक योर फ्याक्ट, फ्याक्टचेक डट ओआरजी, लिड स्टोरिज, रोयर्ट्स फ्याक्ट चेक, युएसए टुडेजस्ता तथ्य-चाँज संस्थासँग सहकार्य गर्दै आएको थियो । कम्पनीले देश र क्षेत्रगत हिसाबले स्थानीय तथ्य-जाँच संस्थासँग पनि सहकार्य गर्दै आएको छ ।

नेपालमा यसको फ्याक्ट-चेक प्रोग्राम नभए पनि भारतमा भने नेपाली भाषाको कन्टेन्टमा मेटाले फ्याक्ट चेकिङका लागि स्थानीय तथ्य-जाँच संस्थासँग सहकार्य गरेको छ । भारतमा द क्विन्ट, इन्डिया टुडे फ्याक्ट चेक, एएफपी-हब, विस्वास डट न्युज, न्युजचेकर, बुम, द हेल्दी इन्डियन प्रोजेक्टजस्ता संस्थाले मेटाका लागि फ्याक्ट चेकिङको काम गर्ने गरेका छन् ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
अन्य समाचारहरु
— नोकियाले चन्द्रमासम्म फोर जी सञ्चार सेवा विस्तार गर्ने आफ्नो महत्वाकांक्षी योजनालाई अन्तिम रूप दिएको छ । यही फेब्रुअरीभित्र नोकियाले चन्द्रमामा फोर जी सेवा सञ्चालनमा ल्याउने गरी आफ्नो ‘लुनार सर्फेस कम्युनिकेसन सिस्टम’लाई ‘एथेना’ नामक चन्द्रमामा बनाइएको बेस स्टेसनमा जोड्ने काम पूरा भएको कम्पनीको विज्ञप्तिमा भनिएको छ । यसले अन्तरिक्ष सञ्चार प्रविधिमा नयाँ युगको सुरुवात गर्ने ...
— आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) प्रविधिको जिम्मेवार प्रयोगलाई प्रोत्साहन गर्न भन्दै सरकारले एआईसम्बन्धी नीतिको मस्यौदा तयार पारेको छ । मस्यौदामा एआई नियमन र प्रवर्द्धनका लागि नियमन परिषद्, राष्ट्रिय एआई केन्द्र, एआई एक्सिलेन्सी सेन्टर, एआई इन्क्युबेसन हब, प्रदेश र स्थानीय तहमा एआईसम्बन्धी समन्वय र सहकार्य गर्ने संयन्त्रजस्ता नयाँ संस्थागत संरचना स्थापना गर्ने महत्त्वाकांक्षी योजना समावेश गरिएको छ । सञ्चार ...
: सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले कुनैपनि सामाजिक सञ्जालहरू सरकारमा दर्ता नभए प्रतिबन्ध गर्ने चेतावनी दिएका छन्। उनले अहिले नेपालमा दर्ता भएर सञ्चालनमा टिकटक मात्रै रहेको सञ्चालन भएकाले मेटा(फेसबुक), इन्स्टाग्राम, ह्वाट्सएपलगायत अन्य सामाजिक सञ्जाललाई पनि दर्ताका लागि सार्वजनिक आह्वान गरिएको बताएका हुन्। ‘अहिले हामीसँग दर्ता भएको टिकटक मात्रै हो। हामीसँग पोइन्टअफ कन्ट्याक तोकेर ...
— सरकारी स्वामित्वको नेपाल टेलिकमले १८०० मेगाहर्ज ब्याण्डमा सञ्चालन भइरहेको टु जी सेवा बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ । कम्पनीले यसै आर्थिक वर्षभित्रमा टु जी सेवा बन्द गर्ने योजना रहेको जानकारी दिएको हो । मंगलबार टेलिकमको २१ औँ वार्षिकोत्सवका अवसरका आयोजित कार्यक्रममा कम्पनीकी प्रबन्ध निर्देशक संगीता पहाडीले टु जी सेवा बन्द गर्नेबारे जानकारी दिएकी थिइन् । ...
— नेपाल टेलिकमले मंगलबार आफ्नो २१औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा ‘भीओवाइफाई’ सेवाको व्यावसायिक सञ्चालन सुरु गरेको छ । सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले यो सेवाको औपचारिक उद्घाटन गरेसँगै सेवा सञ्चालनमा आएको हो । भ्वाइस ओभर वाइफाई वा ‘भीओवाईफाई’ मार्फत वाइफाई नेटवर्कबाटै भ्वाइस तथा एसएमएस सेवा प्रयोग गर्न सकिने टेलिकमकी प्रबन्ध निर्देशक संगीत पहाडीले जानकारी दिइन् । उनका ...