: धानखेतीका दृष्टिले उर्वर मानिने बर्दियामा ३५ प्रतिशत धान रोपाइँ सकिएको छ । वर्षा र आवश्यक मल अभावले रोपाइँमा ढिलाइ भएको छ । बर्दियामा बाह्रै महिना धान खेती गरिन्छ । धान वृद्धि गर्ने हेतुले जिल्लामा धान सुपरजोनहरू बनाइका छन् । बर्दियामा कूल ५० हजार १५० हेक्टर क्षेत्रफलमा धानखेती हुने गरेको कृषि तथा पशुपंक्षी विकास कार्यालय बर्दियाका प्रमुख सागर ढकालले बताए ।
बर्दियाको खेतीयोग्य जमिनमा ७० प्रतिशत भूमिगत एवम नहरबाट सिँचाइ सुविधा उपलब्ध छ । असारको तेस्रो साता वितिसक्दा पनि बर्दियामा ३५ प्रतिशत धान रोपाइँ सकिएको उनले बताए । जसमध्ये कर्णाली नदीको टापु गेरुवा राजापुर क्षेत्रमा मात्र ६० प्रतिशत क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ ।
समयमा आवश्यक वर्षा भएको छैन । नहरको पानी पनि अनियमितरुपमा आउने जाने भएकाले रोपाइँमा ढिलाइ भएको उनले प्रष्ट्याए । त्यस्तै किसानले समयमै आवश्यक मल नपाउँदा पनि रोपाइँमा ढिलाए भएको छ । बर्दियामा धानको उत्पादकत्व ४ दशमलव ४७ मेट्रिक टन प्रति हेक्टर रहेको प्रमुख ढकालको भनाइ छ ।
गतवर्ष जिल्लामा करिब २ लाख २० हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको छ । उनले थपे कार्यालयले धानको उत्पादन बढाउन किसानलाई साना सिँचाइअन्तरगत बोरी,कुलो निर्माण र मर्मत,मोटर,पम्पसेट लगायतका कृषि सामाग्री ५० देखि ७५ प्रतिशत अनुदानमा उपलब्ध गराउँदै आएको छ ।
त्यस्तै विउको गोदाम,विउ ग्रिडि∙ मेसिन, बैकल्पिक मलहरू ढैंचा,भकारो सुधार कार्यक्रममार्फत् गोबरमल,खेत जोत्ने पावर ट्रिलर,थ्रेसर,धान रोप्ने मेसिनलगायतका सामाग्री समेत उपलब्ध गराउँदै आएको उनको भनाइ छ ।
पछिल्लो समय धानमा रासायनिक मलखादको बढ्दो प्रयोगले खेत बिग्रन सक्ने चुनौती थपिएको छ । धान उत्पाद राम्रो र मसिनो धानको बजार पनि राम्रो छ । तर मसिनो चामलको मुल्य बजार बढी माग भएपनि उत्पादन कम भएकाले चामल आयातको चुनौती उनले सुनाए । यस वर्ष कार्यालयले बर्दियाको गुलरिया नगरपालिका वडा नम्बर ५ स्थित बालापुरमा धान दिवस मनाउने भएको छ ।
मलको चरम अभाव
बर्दियाको कुल कृषि क्षेत्रको लागि वार्षिक १२ हजार मेट्रिक टन युरिया, ७ हजार मेट्रिक टन डीएपी र ६ सय मेट्रिक टन पोटास आवस्यक पर्ने कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटेड शाखा कार्यालय गुलरियाका निमित्त प्रबन्धक लाल बहादुर थारुले बताए । धान खेतीको लागि मात्र ४८ सय मेटन युरिया,३३ सय मेटन डीएपी र ३ सय मेटन पोटास आवश्यक हुन्छ ।
निमित्त प्रबन्धक थारुले भने,' यस वर्ष ६ हजार ५ सय मेटन युरिया,३ हजार ६ सय मेटन डीएपी र ६ सय मेटन पोटास आएको थियो हामीले सबै डिपोहरूमा पठायौं । ३० वटा डिपोको करिव ८० मेटन युरिया, १ सय मेटन डीएपी र आवश्यकता अनुसार लैजान बाँकी रहेको पोटास मात्र गोदाममा छ । बाँकी गोदाम खाली नै छ । गतवर्ष ३ हजार ३ सय मेटन मल विक्री भएको थियो । यसवर्ष माग अनुसारको मल छैन ।'
जिल्लास्थित साल्ट ट्रेडिङ कम्पनीले केही मल आपूर्ति गर्छ । उनले ७ सय ४३ मेटन युरिया २ लटमा आउने उनले बताए ।
