: भारतको मध्य प्रदेशको छिंदवाडा जिल्लामा कफ सिरप सेवन गर्दा ११ बालबालिकाको मृत्यु भएपछि चिकित्सक, औषधि उत्पादक कम्पनीविरुद्ध मुद्दा दायर भएको छ। प्रहरीले सरकारी डाक्टर प्रवीण सोनी, कफ सिरप उत्पादक कम्पनी श्रीसन फार्मास्युटिकल्सका सञ्चालकहरू र अन्य जिम्मेवार व्यक्तिहरूविरुद्ध एफआईआर दर्ता गरेको हो।
जिल्ला प्रशासनका अनुसार मृत्यु भएका ११ बालबालिकामध्ये १० जना परासिया ब्लकका बासिन्दा हुन्। जहाँ डा. प्रवीण सोनी सरकारी बाल रोग विशेषज्ञको रूपमा कार्यरत थिए। खोकीको सिरप सेवनपछि ११ बालबालिकाको मृत्यु भएपछि पारसिया ब्लक मेडिकल अफिसर डा. अंकित सहलामले उजुरी दिएका थिए।
बीबीसीले प्राप्त गरेको एफआईआरको प्रतिलिपि अनुसार, अगस्ट र सेप्टेम्बर २०२५ को बीचमा, पाँच वर्ष मुनिका धेरै बालबालिकाहरूलाई सामान्य रुघाखोकी, खोकी र ज्वरो आएपछि सीएचसी परासियामा ल्याइएको थियो। धेरैजसो बालबालिकालाई डा. प्रवीण सोनीले कोल्ड्रिफ खोकीको सिरपसहितको औषधि दिएका थिए। केही दिनपछि, बालबालिकाहरूमा पिसाब रोकिने, अनुहार सुन्निने र बान्ता हुने जस्ता लक्षणहरू देखा परे। अनुसन्धानले उनीहरूको मृगौला फेल भएको पुष्टि गरेको थियो।
एफआईआरमा भनिएको छ कि धेरै बालबालिकालाई नागपुर रेफर गरिएको थियो, जहाँ उपचारको क्रममा १० जनाको मृत्यु भयो। पहिलो मृत्यु सेप्टेम्बर ४ मा चार वर्षीय शिवम राठौरको भएको थियो भने अन्तिम मृत्यु अक्टोबर ४ मा दुई वर्षीया योगिता ठाकरेको भएको थियो।
बालबालिकाको मृत्युपछि मध्य प्रदेश सरकारले अक्टोबर १ मा तमिलनाडु सरकारलाई पत्र लेख्दै औषधि निर्माताविरुद्ध अनुसन्धानको लागि आग्रह गरेको थियो। यसपछि, तमिलनाडुको औषधि नियन्त्रण विभागले आफ्नो अनुसन्धानमा श्रीसन फार्मास्युटिकल्सद्वारा निर्मित कोल्ड्रिफ खोकीको सिरप 'मिश्रित' भएको पुष्टि गरेको थियो।
'तमिलनाडुको श्रीसन फार्मास्युटिकल्स कम्पनीद्वारा निर्मित कोल्ड्रिफ कफ सिरपमा डाइथिलिन ग्लाइकोल पाइएको थियो। सिरपमा डाइथिलिन ग्लाइकोलको मात्रा ४८.६ प्रतिशत तौल/आयुम पाइएको थियो,'एफआईआरमा भनिएको छ।
यसको अर्थ कोल्ड्रिफ खोकीको सिरपको प्रत्येक १०० मिलिलिटरमा ४८.६ ग्राम रसायन हुन्छ, जुन स्वास्थ्यको लागि अत्यन्तै खतरनाक मानिन्छ।
भोपालकी डाक्टर हर्षिता शर्माले बीबीसीलाई भनिन्, 'डाइइथिलिन ग्लाइकोल र इथाइलिन ग्लाइकोल सामान्यतया शीतलकको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। तिनीहरू अत्यन्तै विषाक्त हुन्छन् र बच्चाहरूमा घातक प्रभाव पार्छन्।'
यो औषधि बालबालिकाका लागि खतरनाक हुनसक्छ भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि यसलाई बजारमा ल्याइएको थियो र साना बालबालिकालाई दिइएको थियो। यसै आधारमा प्रहरीले श्रीसन फार्मास्युटिकल्सका सञ्चालक डा. प्रवीण सोनी र अन्य जिम्मेवार व्यक्तिहरूविरुद्ध मुद्दा दर्ता गरी अनुसन्धान सुरु गरेको छ।
