— खजुरीको नेपाल प्रालिले उत्पादन गरेको दुई ब्याचका पफ खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले बजारमा बिक्री वितरणमा रोक लगाएको छ । त्यति मात्र नभई बजारमा गइसकेको हकमा फिर्ता(रिकल) गराउन पनि विभागले निर्देशन दिएको छ ।
विभागले बजारमा रहेका अन्य कम्पनीका पफलाई समेत अनुसन्धान प्रक्रियामा ल्याएको खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागकी प्रवक्ता वरिष्ठ खाद्य अनुसन्धान अधिकृत डा. बालकुमारी शर्माले जानकारी दिइन् ।
‘विभागले अन्य उद्योगले उत्पादन गरेको पफको हकमा परीक्षण प्रक्रिया अघि बढाएको छ,’ डा. शर्माले भनिन्, ‘मापदण्डअनुसार पफ बनेको छ कि छैन भन्ने विषयमा कार्यालयले आफ्नो प्रक्रियाअनुसार खाद्य निरीक्षकहरूलाई निर्देशन दिएको छ ।’
डा. शर्माका अनुसार बजार अनुगमन र उद्योगबाट संकलन गरिएको खजुरीको नेपाल प्रालिको ब्याच B1–3A र B1–5A का पफमा ट्रान्सफ्याटको मात्रा अधिकतम सीमाभन्दा बढी भेटिएपछि बजारबाट तत्काल बिक्री–वितरण नगरी फिर्ता लिन निर्देशन दिइएको हो । उनका अनुसार पफमा ट्रान्स फ्याटको मात्रा २ प्रतिशतभन्दा कम हुनुपर्नेमा बढी देखिएको छ ।
कानुनअनुसार कुनै खाद्य पदार्थ तोकिएको स्वच्छता, गुणस्तर वा मापदण्डअनुसार नभएको वा मानव उपभोगका लागि सुरक्षित नभएको खण्डमा त्यस्तो खाद्य पदार्थ बजारबाट तत्काल फिर्ता गर्न मिल्ने व्यवस्था छ । त्यसको विवरण ७ दिनभित्र पेश गर्नुपर्ने पनि व्यवस्था छ ।
सो पफमा उपभोगयोग्य फ्याट प्रयोग गरिएको हो कि होइन भन्ने विषयमा समेत विभागले प्रश्न उठाएको छ । डा. शर्माका अनुसार पफ बनाउँदा कस्तो प्रकारको बटर प्रयोग गरिएको हो भन्नेबारे पनि कार्यालयले अनुसन्धान गरिरहेको छ । प्रारम्भिक अनुसन्धानमा दूधबाट बन्ने बटर नभई बेकरीमा प्रयोग हुने बटर प्रयोग भएको देखिएको छ । विभागले समस्या देखिएका पफ पूर्णरूपमा नष्ट गर्नुपर्ने बताएको छ ।
खजुरीको नेपाल प्रालिले भने आफ्नो उत्पादन पूर्ण रूपमा हानिकारक नभएको र दुई ब्याचका पफमा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले गुणस्तरसम्बन्धी केही कमजोरी औँल्याएकाले ती पफहरू तत्काल बजारबाट फिर्ता लिइरहेको जनाएको छ । कम्पनीले उत्पादनको सिलसिलामा कहिलेकाहीँ यस्ता त्रुटिहरू विश्वव्यापी रूपमा हुने गरेको भन्दै उल्लेखित ब्याच B1–3A र B1–5A बाहेक बजारमा रहेका उत्पादनहरू उच्च गुणस्तरयुक्त रहेको दाबी गरेको छ । खजुरीको नेपालले तीन दशकदेखि विभिन्न खाद्य पदार्थ उत्पादन गर्दै आएको छ ।
के हो ट्रान्स फ्याट ?
ट्रान्स फ्याट अर्थात् ट्रान्स फ्याटी एसिड सबैभन्दा खतरनाक किसिमको बोसो हो । यसले शरीरमा थुप्रै प्रतिकूल प्रभाव पार्छ । यसले लाभदायक बोसोको मात्रा घटाइदिन्छ । तारिएको फास्ट फुड, बेकरी उत्पादन, क्रयाकर, मार्जरिन, प्याक गरिएको खाद्य पदार्थहरू ट्रान्सफ्याटका स्रोत हुन् । रेडी टु युज/इन्स्टेन्ट मिक्समा ट्रान्सफ्याटको मात्रा धेरै बढी हुन्छ ।
ट्रान्सफ्याट स्वास्थ्यका दृष्टिले अत्यन्त हानिकारक मानिन्छ । ट्रान्सफ्याट अत्यधिक हानिकारक चिल्लो पदार्थ हो । तोकिएको सीमाभन्दा बढी मात्रा सेवन गर्दा रगत नली र मुटुको धमनिमा जमेपछि विस्तारै अवरोध सिर्जना हुने जोखिम उच्च हुन्छ ।
डा. शर्माका अनुसार ट्रान्स फ्याटले कोलेस्ट्रोल असन्तुलन गराउने, मुटुसम्बन्धी रोगको जोखिम बढाउने, दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्या उत्पन्न गर्नेदेखि हर्ट–अट्याकसम्म हुन सक्ने सम्भावना रहन्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ ।
